Su arıtma sistemlerinde eşanjör (ısı değiştirici) temizliği, özellikle sıcak su ile çalışan endüstriyel sistemlerde kritik öneme sahiptir. Eşanjörler, suyu ısıtarak ya da soğutarak işlem görmesini sağlar; zamanla bu yüzeylerde kireç, tuz, tortu, biyolojik kir veya demir pası birikebilir. Temizlik yapılmazsa verim düşer, enerji tüketimi artar, sistem arızalanabilir.
🧼 SU ARITMA EŞANJÖR TEMİZLİĞİ REHBERİ
🔍 Ne Zaman Temizlenmeli?
- Isıtma/soğutma verimi düştüyse
- Sirkülasyon suyu debisi azaldıysa
- Dış yüzeyde paslanma veya yosunlanma varsa
- Eşanjör çok ısınıyor ama su yeterince ısınmıyorsa
🔧 TEMİZLİK YÖNTEMLERİ
1. Kimyasal Temizlik (CIP – Clean-In-Place)
Endüstride en yaygın yöntemdir.
🛠️ Gerekli malzemeler:
- Asidik çözelti (genellikle %5–10'luk sitrik asit ya da HCl)
- Alkali çözelti (yağ veya biyofilm varsa – örn. NaOH)
- Sirkülasyon pompası
- Plastik tank, hortumlar, filtre
✅ Uygulama adımları:
- Sistemi kapat ve suyu boşalt.
- Eşanjörü devreden ayır (veya bypass vana ile izole et).
- Temizlik çözeltisini tankta hazırlayın ve pompa ile eşanjöre sirküle edin.
- 30–45 dakika boyunca her iki yönden akış sağlanmalı.
- Renkli sıvı açık renge dönene kadar devam edin.
- Ardından bol su ile nötralizasyon ve durulama yapılmalı.
- Gerekirse pH testi ile asit/alkali kalıntısı olmadığından emin olun.
🧪 pH değerleri:
- Asidik temizlik: pH 2–4
- Alkali temizlik: pH 10–12
2. Mekanik Temizlik (Plakalı eşanjörlerde)
Özellikle plakalı eşanjörler için uygundur.
Nasıl yapılır:
- Eşanjör sökülür.
- Plakalar tek tek fırçalanır veya tazyikli su ile temizlenir.
- Kireç birikintisi varsa asidik banyoya yatırılır.
- Son olarak tekrar monte edilip contalar kontrol edilir.
⚠️ Plaka contaları çok ısınırsa zarar görebilir, bu yüzden kimyasal temizlik daha sık tercih edilir.
3. Ultrasonik Temizlik (Hassas sistemlerde)
- Laboratuvar tipi kompakt eşanjörler için uygundur.
- Plakalar, düşük frekanslı ultrasonik banyo içine yerleştirilir.
- Tüm tortu ve biyofilm yüzeye zarar vermeden çıkarılır.

✅ TEMİZLİKTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
- Temizlik çözeltisi, eşanjör malzemesine uyumlu olmalı. (Paslanmaz çelik, nikel, vb.)
- Titanyum eşanjörlerde asidik çözücü kullanılmaz.
- Contalar aşındırıcı kimyasallarla zarar görebilir.
- Temizlik sonrası mutlaka pH-nötr durulama yapılmalı.
- Çıkış suyu çevreye boşaltılmadan önce nötralize edilmelidir.

⏱️ TEMİZLİK SIKLIĞI (genel öneri)
Sistem Tipi
|
Temizlik Sıklığı
|
Ev tipi arıtma eşanjörü
|
Yılda 1
|
Endüstriyel sıcak su
|
3–6 ayda bir
|
Ağır kireçli bölgelerde
|
2–4 ayda bir
|
